LIFE dla Biznesu – Inkubator sukcesu. Wywiad z Arturem Lorkowskim – Wiceprezesem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

W bieżącym roku rozpoczyna się nowa perspektywa finansowa Komisji Europejskiej i tym samym nowy etap wdrażania LIFE. W NFOŚiGW, czyli Krajowym Punkcie Kontaktowym LIFE, chcemy w obecnej perspektywie postawić na innowacyjny biznes.  

Czym różni się program LIFE od pozostałych funduszy europejskich dostępnych na polskim rynku finansowym?

Jego specyfika polega na tym, że finansowanie pochodzi bezpośrednio z Komisji Europejskiej. Projekty realizowane  w ramach Programu LIFE, muszą uzyskać więc najpierw akceptację Komisji Europejskiej. Co ważne: wnioskodawcy w poszczególnych obszarach tematycznych konkurują ze sobą na poziome całej Unii Europejskiej. Podkreślić należy elastyczność programu w stosunku do beneficjentów, którzy mogą tworzyć konsorcja. Projekty mogą być realizowane przez np. kilka firm, ale też przez firmy we współpracy z podmiotami publicznymi lub organizacjami pozarządowymi, co pozwala wykorzystać mocne strony poszczególnych podmiotów i ograniczyć bariery w realizacji projektu. Konstrukcja programu stwarza zatem potencjalnie olbrzymie możliwości dla firm, ale stanowi również poważne wyzwanie, które identyfikujemy jako poziom absorpcji środków z Programu LIFE, trafiających do Polski. Dzisiaj, co mówimy zupełnie otwarcie, Polska jest płatnikiem netto do funduszu Programu LIFE. To znaczy, że więcej środków wpłacamy niż odzyskują z programu polscy beneficjenci. W związku z tym Narodowy Fundusz podejmuje działania, mające na celu doprowadzenie do sytuacji, w której Polska staje się przynajmniej neutralna względnym budżetu LIFE, a w optymistycznym scenariuszu – staje się faktycznym beneficjentem. Chcemy więc, aby polskie przedsiębiorstwa, polskie organizacje, polska administracja, uzyskiwały proporcjonalnie więcej środków z tego programu, niż nasz kraj wpłaca do jego budżetu.

W jaki sposób NFOŚiGW chce pomóc w osiągnięciu tego celu?

Narodowy Fundusz cały czas poszerza krąg odbiorców i poszukuje dobrych projektów LIFE. Takich, które będą w stanie konkurować na poziomie europejskim, z wnioskami z innych państw członkowskich. Dlatego skupiamy się na dotarciu do grup potencjalnych beneficjentów, z punktu widzenia aplikowania i uzyskiwania środków z LIFE. Taką grupą kluczowych klientów niewątpliwie są przedstawiciele biznesu, który stawiając sobie ambitne cele oraz wkomponowując innowacyjne rozwiązania prośrodowiskowe w zakres swojej działalności, może z programu LIFE szczególnie skorzystać.

Dla tej grupy odbiorców mamy trzy kluczowe korzyści:

Dzięki środkom KE i NFOŚiGW można liczyć na dofinansowanie w formie dotacji nawet do 95% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.
W ramach Programu LIFE można nie tylko przetestować innowacyjną technologię, czy rozwiązanie, ale również przygotować je do pełnej komercjalizacji oraz wypromować ją w Polsce i za granicą.
Sukces beneficjentów LIFE jest także naszym sukcesem, dlatego NFOŚiGW oferuje wszechstronną pomoc w aplikowaniu o środki LIFE jak również podczas realizacji projektów.
Realizacja wymagającego, często kluczowego dla działalności firmy projektu przy zaangażowaniu jedynie 5% środków własnych, to niespotykana oferta.

To wyjątkowo wysokie wsparcie KE i NFOŚiGW. W nowej perspektywie Komisja Europejska dofinansuje przedsięwzięcia LIFE do poziomu 60% kosztów kwalifikowanych. Należy podkreślić, że wsparcie to nie podlega zasadom pomocy publicznej państwa, co jest niezwykle istotne z punktu widzenia wielu przedsiębiorstw, które z takiej pomocy, w takiej czy innej formie, dzisiaj lub w przyszłości zamierzają korzystać. Dodatkowym bonusem jest dofinansowanie ze strony Narodowego Funduszu w wysokości do 35% kosztów kwalifikowanych. Jednak wsparcie oferowane przez NFOŚiGW ze środków krajowych podlega już ocenie pod kątem zgodności z zasadami pomocy publicznej.

Ciekawy jest również drugi punkt Państwa przekazu. Czy LIFE może finansować działania promocyjne polskich przedsiębiorców?

Obowiązkowym elementem projektu LIFE jest rozpowszechnienie jego efektów, co wynika z oczekiwań KE, która nie skupia się wyłącznie na tzw. efekcie środowiskowym osiągniętym w ramach danego projektu. Istotny jest zwielokrotniony efekt, osiągnięty dzięki zastosowaniu nowego, prośrodowiskowego rozwiązania przez możliwie szerokie grono odbiorców. W przypadku projektów realizowanych przez firmy oznacza to komercjalizację testowanego rozwiązania. Zatem działania te są zbieżne z biznesowym podejściem do wypromowania i sprzedaży produktu, jakim może być nowe urządzenie, innowacyjne rozwiązanie technologiczne, czy produkt, którego wytworzenie odbywa się z mniejszym kosztem dla środowiska. Zatem odpowiadając na pytanie: tak, ze środków Programu LIFE można finansować działania promocyjne firmy, w części dotyczącej projektu LIFE.

Przejdźmy do trzeciego punktu przekazu: „Sukces beneficjentów LIFE jest także naszym sukcesem!” Miło usłyszeć te słowa z ust funkcjonariusza publicznego.

NFOŚiGW jest nowoczesną instytucją nastawioną na klienta. Szczególnie widać to w przypadku bardzo wymagającego Programu LIFE, gdzie polscy przedsiębiorcy muszą konkurować z podmiotami, posiadającymi wieloletnie doświadczenie w pozyskiwania środków centralnie zarządzanych przez Komisję Europejską. Aplikowanie o środki LIFE jest tym trudniejsze, że w Polsce brakuje konsultantów specjalizujących się z w ich pozyskiwaniu. Dodatkową barierą jest fakt, że na polskim rynku finansowym jest wiele „łatwiejszych” środków europejskich. Jednak żaden z nich nie oferuje takich możliwości rozwoju biznesowego.

Zatem co robi NFOŚiGW, by Polska osiągnęła sukces w LIFE?

Działamy na wielu obszarach. Finansowym, o którym już wspomniałem, ale muszę dodać, że oferujemy także środki na przygotowanie ambitnych projektów LIFE. Korzystając z ubiegłorocznych doświadczeń z działań pilotażowych planujemy, kontynuację mechanizmu finansowania o nazwie „Inkubator wniosków LIFE”, w ramach którego wnioskodawcy będą mogli uzyskać środki na działania związane z przygotowaniem projektów i wniosków do LIFE. Pomagamy także finansowo beneficjentom LIFE w trakcie realizacji projektów, oferując korzystnie oprocentowane pożyczki na zapewnienie płynności finansowej oraz wkładu własnego.

Oprócz tego, szeroko informujemy na temat Programu LIFE, czego przykładem jest webinarium, które było punktem wyjścia naszej rozmowy. Ponadto prowadzimy szkolenia z pisania wniosków, inicjujemy powstanie zespołów pracujących nad koncepcjami projektów, konsultujemy przygotowywane przedsięwzięcia i blisko współpracujemy z Komisją Europejską, której zależy na zwiększaniu innowacyjności europejskiej gospodarki.

Oczywiście głównym medium naszego przekazu jest Internet. Dlatego zapraszam na nasza stronę: http://www.nfosigw.gov.pl/life.

Czy dla tych, którzy nie byli na webinarium LIFE dla Biznesu – Inkubator sukcesu, dostępne są gdzieś materiały szkoleniowe?

Zapraszamy na kanał NFOŚiGW na You Tube (https://www.youtube.com/playlist?list=PL4VmYbjQe3-GIbbGzbxPAej6_zKmnUXsA), gdzie można znaleźć wideo z webinarium. Szczególnie polecam dyskusję z prezesami zarządów dwóch firm, które otrzymały finasowanie ze środków Programu LIFE z korzyścią dla siebie i dla środowiska: Investeko S.A. oraz Flukar sp. z.o.o. Są to rożnej wielkości przedsiębiorstwa, dla których uzyskanie dofinansowania ze środków LIFE stało się punktem zwrotnym w działalności. W przypadku pierwszej z nich, to oddziaływanie przełożyło się nawet na ukierunkowanie profilu działalności firmy i zakończyło się wejściem tego podmiotu na giełdę, co daje kolejne możliwości rozwojowe. Natomiast firma Flukar w istotny sposób wzmocniła jeden z nowych obszarów swojej działalności. Dyskusja bardzo dobrze pokazuje skalę potencjalnego oddziaływania Programu LIFE na biznes.

Niech zatem przekaz przedstawicieli biznesu oddziałuje na biznes. Co chciałby jeszcze Pan Prezes dodać na zakończenie naszej rozmowy?

Od momentu zetknięcia się z tym instrumentem finansowym kilka lat temu, postrzegam go jako jeden z ciekawszych, jeśli nie najciekawszy program pomocowy Komisji Europejskiej, dający niesamowite możliwości biznesowi. Szczególnie w obszarze gospodarki o obiegu zamkniętym, która obecnie stanowi jeden z priorytetów w agendzie Komisji Europejskiej.

NFOŚiGW postawił do dyspozycji polskich podmiotów wszystkie zasoby, które są potrzebne, by osiągnąć sukces w LIFE: duże środki finansowe, proste procedury oraz niezwykle kompetentny i zmotywowany zespół wspierający potencjalnych wnioskodawców w całym procesie aplikacji, a później beneficjentów LIFE w procesie realizacji projektów. Zachęcam wszystkich przedsiębiorców do skorzystania z możliwości rozwoju biznesu, jakie daje Program LIFE! Bo sukces beneficjentów jest także naszym sukcesem.

Dziękuję za rozmowę.

fot. NFOŚiGW/Krzysztof Kania